Συχνές ερωτήσεις
Ακολουθούν απαντήσεις στις συχνότερες ερωτήσεις που λαμβάνω:
Ψυχίατρος, Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπευτής & Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας: Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ τους; Τηρείται το απόρρητο της διαδικασίας από όλους;
Κατ’ αρχάς, όλοι οι παρακάτω θεωρούνται επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Ωστόσο, διακρίνονται ως εξής:
- Ψυχίατρος: Ο ψυχίατρος είναι ιατρός που έχει ειδικευθεί στην Ψυχιατρική, δηλαδή στη διάγνωση και θεραπεία ψυχικών διαταραχών, κυρίως μέσω φαρμακευτικής αγωγής. Είναι ο μόνος επαγγελματίας ψυχικής υγείας με δικαίωμα συνταγογράφησης φαρμάκων.
- Ψυχολόγος: Ο ψυχολόγος έχει ολοκληρώσει βασικές ακαδημαϊκές σπουδές στην Ψυχολογία, χωρίς να έχει απαραίτητα εξειδικευθεί σε κάποια συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση. Παρέχει ψυχολογική υποστήριξη μέσω διαλογικής και αλληλεπιδραστικής επικοινωνίας, εξετάζοντας τη σκέψη και τη συμπεριφορά με εμπειρικές μεθόδους, και συμβάλλει στην επίλυση ή διαχείριση προβλημάτων.
- Ψυχοθεραπευτής: Ο ψυχοθεραπευτής έχει ολοκληρώσει βασικές σπουδές στις ανθρωπιστικές ή κοινωνικές επιστήμες, καθώς και συμπληρωματικές σπουδές στις επιστήμες ψυχικής υγείας. Ειδικεύεται σε συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική προσέγγιση μέσω εξειδικευμένων και αναγνωρισμένων εκπαιδευτικών οργανισμών. Παρέχει ψυχοθεραπευτική υποστήριξη μέσω διαλογικής αλληλεπιδραστικής επικοινωνίας, εφαρμόζοντας εμπειρικές μεθόδους για την κατανόηση της σκέψης και της συμπεριφοράς, βοηθώντας στην επίλυση ή διαχείριση προβλημάτων. Είναι υποχρεωμένος, σύμφωνα με την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ψυχοθεραπείας, να έχει ολοκληρώσει προσωπική ψυχοθεραπεία.
- Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας: Ο σύμβουλος ψυχικής υγείας έχει πραγματοποιήσει ακαδημαϊκές σπουδές στις ανθρωπιστικές ή κοινωνικές επιστήμες και έχει εξειδικευθεί στη Συμβουλευτική, σε συγκεκριμένη προσέγγιση, μέσω εξειδικευμένων και επιστημονικά αναγνωρισμένων οργανισμών. Παρέχει συμβουλευτική καθοδήγηση, η οποία δεν περιλαμβάνει τη σε βάθος ψυχολογική διερεύνηση που πραγματοποιείται στην ψυχολογία ή την ψυχοθεραπεία. Εστιάζει στη σκέψη και τη συμπεριφορά, εφαρμόζοντας εμπειρικές μεθόδους, ώστε να διευκολύνει την επίλυση ή διαχείριση προβλημάτων. Είναι επίσης υποχρεωμένος, σύμφωνα με την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συμβουλευτικής, να έχει ολοκληρώσει προσωπική ψυχοθεραπεία.
- Απόρρητο - Εχεμύθεια: Το απόρρητο τηρείται αυστηρά από όλους τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Κάθε πληροφορία που γνωστοποιείται κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπευτικής ή συμβουλευτικής διαδικασίας παραμένει εμπιστευτική. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο θεραπευόμενος ενδέχεται να αποτελέσει κίνδυνο για τον εαυτό του ή για άλλους, οπότε το απόρρητο αίρεται.
Ψυχοθεραπεία και θεραπευτικές προσεγγίσεις: Τι ονομάζεται Ψυχοθεραπεία; Ποια είναι η Συστημική - Συνθετική προσέγγιση στην οποία έχετε ειδικευθεί; Ποιες άλλες προσεγγίσεις υπάρχουν;
Ψυχοθεραπεία ως γενική έννοια αναφέρεται στις θεραπευτικές τεχνικές και παρεμβάσεις που βασίζονται σε διάφορες ψυχοθεραπευτικές θεωρίες-ρεύματα, μέσω των οποίων αντιμετωπίζονται ψυχολογικές δυσκολίες και προβλήματα.
Θεραπευτική προσέγγιση ορίζεται ως η οπτική και η μεθοδολογία που χρησιμοποιεί ο ειδικός ψυχικής υγείας για να προσεγγίσει θεραπευτικά το αίτημα του θεραπευόμενου.
Η Συστημική-Συνθετική προσέγγιση αποτελεί μια μορφή ψυχοθεραπείας που δεν εξετάζει το πρόβλημα ενός ατόμου ως απομονωμένη οντότητα, αλλά ως μέρος ενός ευρύτερου συνόλου ή συστήματος. Για παράδειγμα, όταν ένα παιδί εκδηλώσει κάποιο σύμπτωμα, αυτό συχνά αντανακλά τη δυσλειτουργία στις σχέσεις των μελών της οικογένειας. Ως εκ τούτου, ο ειδικός ψυχικής υγείας εστιάζει στην οικογένεια ως σύνολο και όχι αποκλειστικά στο σύμπτωμα του παιδιού. Μια αλλαγή σε ένα μέλος του συστήματος μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές σε ολόκληρο το σύστημα. Συνεπώς, ο συστημικός θεραπευτής παρεμβαίνει είτε σε ένα μέλος, είτε στο ζευγάρι, είτε σε όλη την οικογένεια, με στόχο την αποκατάσταση της ισορροπίας και την επίλυση των προβλημάτων.
Παράλληλα, η Συνθετική προσέγγιση ενσωματώνει μεθόδους, τεχνικές και παρεμβάσεις από διαφορετικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, προσαρμοσμένες στις ανάγκες των θεραπευόμενων.
Υπάρχουν περισσότερες από 500 διαφορετικές προσεγγίσεις. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι εξής:
- Γνωσιακή Συμπεριφοριστική
- Γκεστάλτ
- Θεραπεία Σχημάτων
- Προσωποκεντρική
- Υπαρξιακή
- Ψυχαναλυτική
- Ψυχοδυναμική κ.ά.
Συμβουλευτική ψυχικής υγείας: Ποια είναι η διαφορά της από την Ψυχοθεραπεία;
Ο χαρακτήρας της Συμβουλευτικής είναι καθοδηγητικός και χαρακτηρίζεται από σχετικά σύντομη διάρκεια. Στο πλαίσιό της εξετάζονται συνήθως ζητήματα όπως η διαχείριση των διαπροσωπικών σχέσεων ή οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα που δυσκολεύει την καθημερινότητα. Ο θεραπευτής, σε συνεργασία με τον συμβουλευόμενο, προτείνει κατάλληλες εναλλακτικές λύσεις και κατευθύνσεις που μπορούν να συμβάλουν στην επίλυση των προβλημάτων και την ανακούφιση του ατόμου.
Αντίθετα, η Ψυχοθεραπεία έχει μεγαλύτερη διάρκεια και επικεντρώνεται σε βαθύτερη και ουσιαστικότερη διερεύνηση της ζωής του ατόμου. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, ο ψυχοθεραπευόμενος οδηγείται σε νέα αντίληψη της ζωής του, καθώς και στην ανακάλυψη νέων πτυχών και δυνατοτήτων του εαυτού του. Τα αιτήματα που εξετάζονται στην ψυχοθεραπεία συχνά περιλαμβάνουν ψυχοσωματικά συμπτώματα, ψυχογενείς διαταραχές διατροφής, τραυματικές εμπειρίες και άλλα συναφή ζητήματα.
Επιστημονικές - Επαγγελματικές Εταιρείες: Τι σημαίνει να είναι μέλος τους ένας ειδικός ψυχικής υγείας;
Οι Ευρωπαϊκές και Ελληνικές Εταιρείες Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής, καθώς και η Ελληνική Εταιρεία Συστημικής Οικογενειακής Θεραπείας, στις οποίες είμαι μέλος, αποτελούν αναγνωρισμένους από την Πολιτεία φορείς. Οι εταιρείες αυτές διασφαλίζουν τα υψηλά επιστημονικά και επαγγελματικά κριτήρια της εκπαίδευσής μου, καθώς και την αναγνώριση του ρόλου μου ως ειδικού Ψυχικής Υγείας. Επιπλέον, μεριμνούν για την επαγγελματική κατοχύρωση των Ψυχοθεραπευτών, των Συμβούλων Ψυχικής Υγείας και των Συστημικών Οικογενειακών Θεραπευτών, ενώ παράλληλα εξασφαλίζουν την τήρηση των κανόνων ηθικής δεοντολογίας στην άσκηση της Συμβουλευτικής και της Ψυχοθεραπείας.
Συνεδρίες: Ποια είναι η διάρκεια μιας συνεδρίας και ποια η αμοιβή σας;
- Η διάρκεια της ατομικής συνεδρίας είναι 50 λεπτά και πραγματοποιείται μία φορά την εβδομάδα.
- Οι συνεδρίες ζεύγους, γονέων και οικογενειακής θεραπείας έχουν διάρκεια 60 λεπτά και πραγματοποιούνται μία φορά την εβδομάδα.
- Η ομαδική θεραπεία διαρκεί 2 ώρες και πραγματοποιείται μία φορά την εβδομάδα.
Κοστολόγηση Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας:
- Ατομική, Ζεύγους, Γονέων & Οικογενειακή Συνεδρία: 40€ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.).
- Ομαδική Θεραπεία: 90€ μηνιαίως (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), με προπληρωμή στην αρχή κάθε μήνα.
Σημαντική Επισήμανση: Σε περίπτωση καθυστέρησης στο προγραμματισμένο σας ραντεβού, η συνεδρία θα ολοκληρωθεί κανονικά στην προκαθορισμένη ώρα λήξης. Οποιαδήποτε καθυστέρηση επηρεάζει τον διαθέσιμο χρόνο του επόμενου θεραπευόμενου/συμβουλευόμενου.
Διάρκεια της συνολικής ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας: Πόσο διαρκεί μια συμβουλευτική ή ψυχοθεραπευτική διαδικασία;
Η διάρκεια της συνολικής ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας εξαρτάται από τα ζητήματα που σας απασχολούν και τους στόχους που έχετε θέσει.
Η Συμβουλευτική μπορεί να διαρκέσει από μία έως είκοσι συνεδρίες.
Από την άλλη, η Ψυχοθεραπεία, καθώς αφορά βαθιά ριζωμένα βιώματα που απαιτούν χρόνο για αλλαγή, έχει διάρκεια που κυμαίνεται από λίγους μήνες έως και τέσσερα χρόνια. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι υπάρχει και η δυνατότητα βραχυπρόθεσμης Ψυχοθεραπείας, διάρκειας έως πέντε μηνών (περίπου 20 συνεδρίες), η οποία εστιάζει αποκλειστικά στα ζητήματα που αποτέλεσαν την αφορμή για την έναρξη της θεραπείας. Ωστόσο, άλλα ζητήματα που μπορεί να αναδυθούν δε θα εξεταστούν κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, αλλά θα παραμείνουν διαθέσιμα για διερεύνηση σε μελλοντική ψυχοθεραπευτική εργασία, αν και όταν το αποφασίσετε.
Πρώτη και επόμενες συνεδρίες: Τι συμβαίνει στις πρώτες και στις επόμενες συναντήσεις;
Η πρώτη συνάντηση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί διερευνητική. Σε αυτήν, αρχικά, (αν δεν έχει ήδη συμπληρωθεί) θα συζητηθεί και θα συμφωνηθεί το «θεραπευτικό συμβόλαιο», το οποίο περιλαμβάνει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σας κατά τη διάρκεια της συνεργασίας μας. Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε τη δυσκολία που αντιμετωπίζετε στην τρέχουσα φάση της ζωής σας, λαμβάνοντας υπόψη και το προσωπικό σας ιστορικό.
Στη δεύτερη και στις επόμενες συναντήσεις, θα διερευνήσουμε σε βάθος τη φύση του προβλήματος και θα εξετάσουμε εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να συμβάλουν στην εξέλιξη και την αντιμετώπισή του.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι η συμβουλευτική και η ψυχοθεραπεία δεν αποτελούν μαγικές λύσεις. Αντίθετα, τα αποτελέσματά τους εξαρτώνται από την απόφασή σας να αξιοποιήσετε τις εσωτερικές σας δυνάμεις, επιτρέποντας στον εαυτό σας να προχωρήσει προς τη βελτίωση και την αλλαγή.
Κατηγορίες συμβουλευόμενων-θεραπευόμενων που δεν αναλαμβάνετε;
Δεν αναλαμβάνω τις εξής περιπτώσεις:
- Παιδιά και εφήβους: Η θεραπεία αφορά αποκλειστικά ενήλικες.
- Χρήστες ουσιών: Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει πρώτα να απευθυνθούν σε εξειδικευμένα κέντρα απεξάρτησης, να ολοκληρώσουν με επιτυχία το θεραπευτικό τους πρόγραμμα και, στη συνέχεια, μπορούν να εξεταστούν για ένταξη στη θεραπεία.
- Περιπτώσεις οξείας ανορεξίας: Όταν το σωματικό βάρος είναι επικίνδυνα χαμηλό, με κίνδυνο κατάρρευσης ή απώλειας ζωής, απαιτείται άμεση ιατρική παρέμβαση.
- Άτομα που ζητούν άμεση απώλεια βάρους: Δεν παρέχεται υποστήριξη για απότομες ή μη ρεαλιστικές απαιτήσεις απώλειας βάρους.